Sistem yöneticileri kullanıcı ve sistemler üzerindeki görev ve politikaları bu uygulama aracılığı ile gerçekleştirirler. Bu uygulama bir Eclipse RCP uygulaması olarak geliştirilmiştir.
Lider Arayüz, Apache LDAP Directory ağacı üzerinden sistemlere ve kullanıcılara erişir. Ekranın sol alt köşesindeki bağlantılar penceresi ile yeni bağlantı oluşturulur.
**Bağlantı adı**, **Sunucu Adı** ve **Port** bilgileri girilerek **Ağ Parametresini Kontrol Et** butonuna tıklanır. Bu işlem sonucunda eğer girilen veriler doğru ise ""**Bağlantı baraşıyla kuruldu**"" sonucu alınır. Sonuç olumsuz ise ldap sunucu ip ve portlara erişim kontrol edilerek tekrar denenmelidir.
Daha sonra Lider Arayüzü yönetecek ldap üzerinde tanımlı ve gerekli yetkilere(Görev ve Politika oluşturma yetkileri) sahip kullanıcı bilgileri girilir.
Görevler, sonucunda oluşan geri bildirimler, eksik girilen veriler vs tüm bilgiler bu ekran izlenebilir. Ekranda verillen bilgilere göre gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Lider Arayüz kullanımına geçmeden önce arayüz yetkilendirmeden bahsetmek gerekir. Lider Arayüz üzerindeki eklentiler ve görevlerin kullanımı kullanıcı bazlı yetkilendirilebilir.
Yetkilendirilen kullanıcı Lider Arayüz ile oturum açtığında yetkisi olmayan bir göreve tıkladığında ekranın sağındaki **Sistem Güncesi** 'inde yetkisi olmadığına dair bir uyarı ile karşılaşır.
Kullanım esnasında bu şekilde bir uyarı ile karşılaşıldığında Ldap'ta okuma yazma yetkisine sahip kullanıcı ile giriş yapılarak istenilen görevlere yukarıdaki şekilde yetki tanımlanabilir.
Kullanıcılar Ldap üzerindeki grupları(varsa) ile birlikte listelenirler. Üzerine tıklayarak kullanıcılar üzerinde yürütülen görevler-politikalar uygulanabilir.
Ahenkler kullanıcılardan bağımsız bir grup yapısında olabilir. Yine grup bilgileri ldap üzerinden alınır. Ağaç üzerindeki yerini sistem yöneticisi belirler.
Kullanım öncesi mail ayarları ve kullanım sonrasında kullanılabilecek raporlamalar, sonuç izleme ekranları gibi özellikler **Lider** menüsünden yapılmaktadır.
**Politika Tanımları:** Sistemin genelinde kullanılacak politikalar buradan tanımlanır. **Lider Yönetim Paneli**'nde bu ekrana hızlı erişim bulunmaktadır.
**Ahenk Bilgisi:** Sistemdeki ahenkler ip, mac adresi vb bilgiler ile listelenir. İncelenmek istenen ahenk'e tıklandığında o ahenk'in öznitelikleri ve o ahenk üzerinden oturum açan kullanıcıların bilgilerini görüntülenir. Ahenk üzerinde kullanıcıların ne zaman oturum açıp ne zaman sonlandırdığına buradan bakılabilir.
**E-Posta Ayarları:** Herbir eklenti için sistem yöneticilerine, kullanıcılara veya e-posta guruplarına işlem ve sonucu hakkında e-posta bildirimi yapılabilir.
Bunu için eklenti seçilerek e-posta adresleri **Mail Gurubu Tanımla** alanına girilerek eklenir. E-posta gönderimi **Zamanlanmış Gönder** veya **Hemen Gönder** olarak ayarlanabilir.
Yetki verilenler veya yetkisi alınan kullanıcılar ayrı ayrı süzülebilir. Kullanıcın yetkisini değiştirmek için *USB Yetkisi Ver/Kaldır* eklentisi kullanılmalıdır, bu ekranda sadece görüntüleme yapılır.
**Servis Raporu:** Servis genel raporlama ekranıdır. Arama kriterleri girilmediği taktirde tüm ahenkler üzerinde çalışan servisleri aktif-pasif durumları ile birlikte getirir.
Örneğin servis durumu "Stopped" olan servisler süzülebilir. Veya ssh, cups, cron vs servisin hangi ahenkler üzerinde durduğu bilgisine buradan ulaşılabilir.
Görevin çalıştırıldığı ahenkler ve başarı durumu, gönderilen görevin üzerine çift tıklayarak veya **İncele** butonuna tıklayarak görülebilir.
**Disk Kota Politikası Ekranı:** Kullanıcı, grup veya birimin tamamı veya birkaç karakteri girilerek arama yapılır. Bulunan kullanıcı/gurup/birim üzerine tıklandığında o kullanıcıya uygulanan politika listelenir.
![Lider Disk Kota](images/disk-kota-politikasi-ekrani.png)
Listelenen politikaların üzerine çift tıklanılarak ceya **İncele** butonuna tıklanılarak uygulanan DN'ler ve hata/başarı oranları görülebilir.
**Yedekleme Görevleri Ekranı:** Yedekleme görevleri çalıştırıldıktan sonra (yedekleme uzun sürebilir) bu ekrandan takip edilebilir.
Uygulanan ahenklere ait yedekleme sonuçları, anlık olarak izlenebilir. Tamamlanan veya devam edenlerin tamamlanma oranları, transfer edilen dosya boyutu, ulaşmayan ahenkler bu ekrandan görülebilir.
![Lider ](images/yedekeme-sonuc.png)
**Yedekleme Sunucu Konfigurasyonu:** *Dizin Yedekle* görevi uygulanırken girilen yedekleme ayarları bu ekrandan da düzenlenebilir.
*Lider Ahenk LDAP Ağacı* üzerindeki kullanıcı, grup ve ahenkler üzerine anlık olarak gönderilmek istenen işlemler **görev** olarak adlandırılır.
Kullanıcı ve kullanıcı grupları üzerine uygulanacak görevler ile ahenkler üzerine uygulanan görevler farklılık göstermektedir. Lider Arayüz bu farklılıkları kullanıcıya hissettirmeden yapmakta, kullanıcıya uygulanacak eklenti ahenkler üzerinde aktif olmamaktadır.
Fakat bazı eklentiler hem görev hemde politika olarak uygulanabilmektedir.
Görev uygulama adımları;
* *Lider Ahenk LDAP Ağacı* üzerinden kullanıcı/grup seçimi yapılır
* *Lider Yönetim Paneli* üzerinden uygulanmak istenen görev eklentisi butonuna basılır
* Eklenti türüne göre gerekli adımlar takip edilir.
Herbir eklentinin uygulanış biçimi farklı olabilir. Bu nedenle **Lider Ahenk Dokümanlar** adresinden [Eklentiler](http://docs.liderahenk.org/) başlığı altından kullanılmak istenen eklenti incelenebilir.
Profiller için **Lider Ahenk Dokümanlar** adresinden [Eklentiler](http://docs.liderahenk.org/) başlığı altından kullanılmak istenen eklenti incelenebilir. Bu ekranda gelen eklentiler sistemde yüklü olan ve profil olarak oluşturulup, politika şeklinde uygulanabilen eklentilerdir.
Örneğin **Masaüstü Arkaplan** eklentisi bir görev olarak uygulanabildiği gibi kullanıcı nerede oturum açarsa açsın karşısına çıkacak bir profil olarak da buradan tanımlanbilir. **Profiller uygulandıktan sonra kullanıcı oturumlarının kapatılıp açılması gereklidir.**
Daha sonra kullanılmak üzere tanımlanan, henüz kullanımı düşünülmeyen veya geçici olarak iptal edilmek istenen politikalar **Aktif** onayı kaldırılarak pasif edilebilir.
Tanımlanmış profiller açılır menüden değiştirilebilir, eklenebilir, düzenlenebilir ve silinebilir durumdadır. Aktif-Pasif edilebilme tüm profiller için geçerlidir.
Raporlama 2 adımdan oluşmaktadır. Önce rapor için şablon oluşturulur. Daha sonra bu şablon üzerinden rapor tanımları yapılır. Herbir şablon için birden fazla rapor tanımı yapılabilir. Gösterilecek değerler, ekranda listelenedek veriler değişiklik göstereceği için rapor tanımları ve şablonlar esnek yapıdadır.
Ekleme işleminde en önemli adım sql sorgusunun hazılanmasıdır. Sorgu hazırlandıktan sonra buraya eklenir, çalışabilirliğinin testi **Sorguyu Doğrula** butonu ile yapılabilir.
Daha önce hazırlanan raporun çıktısı alınmak istendiğinde **Rapor Üret** butonuna tıklanmalıdır. Yeni bir rapor tanımlamak için **Ekle** butonuna tıklanır.
Kullanılacak şablon seçilir, rapor türü (Tablo,Sütun Gratik, Çizgi Grafik) belirlenir. Rapor parametreleri ve sütünları şablonda belirlenen alanlar otomatik olarak gelir.
Bu işlemlerden sonra **Rapor Tanımları** ekranında ilgili rapor seçilerek **Rapor Üret** butonuna tıklanır. Çıktı sadece ekranda gösterilmek isteniyorsa **Burada göster** seçeneğine tıklanır.
Çıktı pdf olarak alınmak istendiğinde pdf sayfasında olması istenilen rapor tasarımı ile alakalı Tarih, Sayfa numarası veya rapor üreten tarafından belirlenen bir metin rapor tasarımına eklenebilir.
Bu işlemler sonucunda **Rapor Üret** butonuna tıklanır, oluşturulan pdf dosyasının adı ve nereye kaydedileceği bilgisi alınarak rapor oluşturma işlemi tamamlanmış olur.
**LiderArayüz Github Sayfası**‘ında tüm eklentileri içeren bir sürüm (**Lider.Console.Core- linux.gtk.x86_64_all-1.1.tar.gz**) ve eklentisiz bir sürüm(**Lider.Console.Core-linux.gtk.x86_64_1.1.tar.gz**) yayınlanmaktadır. Boş bir **LiderArayüz**’e eklenti ekleme adımları anlatılacaktır.
LiderAhenk Github Sayfası [LiderArayüz](https://github.com/Pardus-LiderAhenk/lider-console/releases/download/v1.1/Lider.Console.Core-linux.gtk.x86_64_1.1.tar.gz) adresinden uygulamanın boş halini indirerek sağ tıklanır ve arşivden çıkartılır.
[Eklentiler](https://github.com/Pardus-LiderAhenk?utf8=%E2%9C%93&q=plugin&type=&language=) LiderAhenk **Github** sayfasında sunulmaktadır. Eklenmek istenen eklenti için **releases**'a tıklanır ve **.zip** dosyası indirilir. Sağ tıklanarak arşivden çıkarılır.
Eklentisiz LiderArayüz ve eklenti inidirildikten sonra **lider-console** çalıştırılabilir dosyasına çift tıklanarak çalıştırılır.
Yeniden başlayan uygulama ile bağlantı açılarak herhangi bir **ahenk-kullanıcı** üzerine tıklandığında görev listesinde yeni eklenen eklenti görülebilir.